ماده 1257 قانون مدنی؛ مدعی و منکر!
ماده 1257 قانون مدنی به معرفی مدعی و چگونگی اقامه دلیل توسط او می پردازد. همچنین، بیان میکند که مقام مدعی و منکر نسبی است و هرکدام بسته به شرایط، در جایگاه اقامه دلیل قرار می گیرند .
متن ماده 1257 قانون مدنی
هر کس مدعی حقی باشد، باید آن را اثبات کند و مدعی علیه هرگاه در مقام دفاع، مدعی امری شود که محتاج به دلیل باشد اثبات امر بر عهده اوست.
شرح
همونطور که در متن ماده ملاحظه شد، بار اثبات ادعا، همواره به دوش مدعی هست. منطقی هم هست. نمیشه که من به شخصی تهمت دزدی بزنم و بگم اگر که واقعا دزد نیستی، اثبات کن!
از اونجایی که در مثال بالا، من ادعای دزد بودن رو به شخصی نسبت دادم و این ادعا خلاف اصل هست ( اصل بر دزد نبودن افراده ) پس من باید حرفم رو اثبات کنم. در نتیجه، اصطلاحا مدعی به کسی که گفته میشه که ادعای امری خلاف اصل یا ظاهر داره. (ریشه این بحث به مباحث فقهی برمیگرده و در باب قضاء کتب فقهی، می تونید این مبحث رو به طور مفصل مطالعه کنید) در مقابل مدعی هم، منکر قرار می گیره که ادعای موجود رو رد و انکار می کنه.
همچنین، دکتر سید حسن امامی در کتاب مقدمه علم حقوق، ادعا رو اینطور تعریف میکنن: گفته ای که مخالف اصل عدم یا استصحاب یا برائت یا سایر اصول حقوقی و اماره ها و فرض های قانونی است یا خلاف ظاهر و جریان طبیعی و متعارف امور است، ادعا است و بدون دلیل پذیرفته نمیشود!
اما دلیل در اصطلاح حقوقی به چه معناست؟! برای پیدا کردن معنای دلیل، باید به قانون آیین دادرسی مدنی مراجعه کنیم. مطابق ماده 194 این قانون، "دلیل عبارت از امری است که اصحاب دعوی برای اثبات یا دفاع از دعوا به آن استناد می نمایند "
نسبی بودن مقام مدعی و منکر
اگر خاطرتون باشه، گفتیم که گاهی، جای مدعی و منکر عوض میشه و بخش اخیر ماده 1257 قانون مدنی به این موضوع اشاره داره.
گاهی اوقات و در جریان دعوی، شخصی که علیه او اقامه دعوا شده، برای دفاع از خودش، امری رو ادعا میکنه که خلاف اصل یا ظاهره. اینجاست که باید ادعای خودش رو ثابت بکنه و تبدیل به مدعی میشه.
برای مثال، زمانی رو در نظر بگیرید که شخصی (مدعی)، بخاطر طلبش از بدهکار شکایت می کنه و بابت بدهی سند هم داره (اثبات ادعا). در مقابل، شخص بدهکار ادعا میکنه که طلب رو پرداخت کرده. حالا این ادعای پرداخت توسط بدهکار، خلاف ظاهره و باید اثبات بشه!
مطالب مرتبط
