ماده 134 قانون مجازات اسلامی
متن ماده 134 قانون مجازات اسلامی
در جرائم موجب تعزیر هرگاه جرائم ارتکابی بیش از سه جرم نباشد دادگاه برای هر یک از آن جرائم حداکثر مجازات مقرر را حکم می کند و هرگاه جرائم ارتکابی بیش از سه جرم باشد، مجازات هر یک را بیش از حداکثر مجازات مقرر قانونی مشروط به اینکه از حداکثر به اضافه نصف آن تجاوز نکند، تعیین می نماید. در هر یک از موارد فوق فقط مجازات اشد قابل اجراء است و اگر مجازات اشد به یکی از علل قانونی تقلیل یابد یا تبدیل یا غیرقابل اجراء شود، مجازات اشد بعدی اجراء می گردد.
در هر مورد که مجازات فاقد حداقل و حداکثر باشد، اگر جرائم ارتکابی بیش از سه جرم نباشد تا یک چهارم و اگر جرائم ارتکابی بیش از سه جرم باشد تا نصف مجازات مقرر قانونی به اصل آن اضافه می گردد.
تبصره 1- در صورتیکه از رفتار مجرمانه واحد، نتایج مجرمانه متعدد حاصل شود، طبق مقررات فوق عمل می شود.
تبصره 2- در صورتی که مجموع جرائم ارتکابی در قانون عنوان مجرمانه خاصی داشته باشد، مقررات تعدد جرم، اعمال نمی شود و مرتکب به مجازات مقرر در قانون محکوم می گردد.
تبصره 3- در تعدد جرم در صورت وجود جهات تخفیف، دادگاه می تواند مجازات مرتکب را تا میانگین حداقل و حداکثر و چنانچه مجازات، فاقد حداقل و حداکثر باشد تا نصف آن تقلیل دهد.
تبصره 4- مقررات تعدد جرم در مورد جرائم تعزیری درجه های هفت و هشت اجراء نمی شود. این مجازات ها با هم و نیز با مجازات های تعزیری درجه یک تا شش جمع می گردد.
شرح
اولین نکته ای که در برخورد با ماده 134 قانون مجازات اسلامی باید بهش توجه کرد، اینه که مقررات ماده، فقط شامل جرایم تعزیری میشه و حکمش در مورد جرایم حدی یا قصاص و دیه، صادق نیست. ( برای اطلاع از شرایط تعدد این مجازات ها ، به مواد 132، 133 و 135 رجوع کنید! )
ماده 134 قانون مجازات اسلامی، در ابتدا حکم ارتکاب دو یا سه جرم رو بررسی میکنه و میگه اگر متهمی دو یا سه جرم تعزیری مرتکب بشه، قاضی حداکثر مجازات این جرایم رو در نظر میگیره، و مجرم رو به تحمل شدیدترین اونها محکوم میکنه. مثلا اگه مجازات جرایم ارتکابی، به ترتیب 6 ماه، یک سال و دو سال حبس بود، متهم فقط باید 2 سال زندانی بشه!
اما زمانی با موردی مواجه میشیم که مجرم، 4 فقره یا بیشتر جرم انجام داده! اینجا برخورد قانونگذار سختگیرانه تر میشه و حکم سنگین تری رو صادر میکنه. به این صورت که مثل مورد بالا، حداکثر مجازات جرایم رو محاسبه و به هرکدوم از اونها، نهایتا تا نصف ( پنجاه درصد! ) اضافه میکنه. و این بار هم فقط بیشترین مجازات اجرا میشه!
مثلا، فرض کنیم متهم 4 جرم مرتکب شده که مجازات اونها به ترتیب 1 ، 2 ، 4 و 6 سال حبسه! قاضی میتونه به هرکدوم از این حبس ها، حداکثر تا نصف خودشون رو اضافه کنه، ولی مقدار اضافه شده، میتونه کمتر از نصف هم باشه! یعنی در مثال بالا، قاضی حق داره که مجازات 6 سال حبس رو، از 6 سال و یک روز تا 9 سال تعیین کنه! و در نهایت، سنگین ترین مجازات اجرا میشه. یعنی اگه حبس های بالا، هر کدوم به 1/5 ، 3 ، 6 و 9 سال حبس تبدیل بشن، متهم ما فقط باید حبس 9 ساله رو تحمل کنه!
بیشتر بخوانید: ماده 697 قانون مجازات اسلامی تعزیرات، افترا
ماده 134 قانون مجازات اسلامی؛ نکات تکمیلی!
نکات اصلی این ماده رو در بالا شرح دادیم، اما 3 نکته دیگه رو هم در مورد این ماده، بد نیست که بدونید:
- هر وقت شدیدترین مجازات، به هر دلیلی مشمول تخفیف بشه، مجازات اشد بعدی اجرا میشه! مثلا اگه در مثال قبلی، حبس 9 ساله به 5 سال تقلیل پیدا کنه، شدیدترین مجازات بعدی اجرا میشه ( 6 سال حبس )
- قاعده ماده 134 قانون مجازات اسلامی، یک استثنا داره که مربوط به مجازات های درجه 7 و 8 میشه. این مجازات ها شامل قواعد اجرای مجازات اشد نیستن و هنگام اجرا، با هم و با مجازات های درجات بالاتر جمع میشن! (برای اطلاع از درجات مجازات ها به ماده 19 قانون مجازات اسلامی مراجعه کنید)
- گاهی اوقات، جرایم متعدد ارتکابی، مجموعا یک عنوان مجرمانه خاص دارن. برای مثال، شکستن قفل خانه دیگران ( تخریب ) برای ورود و انجام سرقت، چند جرم محسوب نمیشن و مجموعا یک جرم به حساب میان ( سرقت با هتک هرز، ماده 656 قانون مجازات اسلامی تعزیرات)
ماده 134 قانون مجازات اسلامی؛ ایرادات وارده
ایده ای که در این ماده دنبال میشه، متاثر از مکتب دفاع اجتماعی هست. بر اساس آموزه های این مکتب حقوقی، هدف مجازات، تنبیه و انتقام جویی نیست، بلکه اصلاح مجرمه!
اما انتقادی که به این شیوه از اجرای مجازات ها وارد شده، اینه که احتمالا بزهکاران و مجرمین، به ارتکاب جرایم خفیف تر ترغیب میشن. چون میدونن که هر جرمی رو انجام بدن، نهایتا فقط به مجازات شدیدترین جرم محکوم میشن!
بعلاوه، ملاک تعیین مجازات اشد، درجات 8 گانه مندرج در ماده 19 قانون مجازات هست! و حتی اگر عرف قضایی و اجتماعی ، برخی از مجازات ها مثل شلاق یا حبس رو سنگین تر از جریمه نقدی یا محرومیت از حقوق اجتماعی در نظر بگیره، باز هم درجه بندی ماده 19، ملاک تعیین مجازات اشد هست!
مطالب مرتبط
ماده 608 قانون مجازات اسلامی تعزیرات
ماده 637 قانون مجازات اسلامی تعزیرات، رابطه نامشروع
