ماده 745 قانون مجازات اسلامی
فضای مجازی، همزمان که امکانات زیادی رو به ما داده و دنیا رو برامون بزرگتر و بهتر کرده، با وجود این می تونه پتانسیل بالایی برای گسترش جرم هم داشته باشه. برای مثال، همه مون شنیدیم که عکس های کسی توی اینترنت پخش شده و آبرو براش نمونده! اما از اونجایی که یکی از مسئولیت های قانون، حفظ امنیت روانی و شرافت و آبروی اعضای جامعه است، قانونگذار این موارد رو هم جرم انگاری کرده...
متن ماده 745 قانون مجازات اسلامی
- هر کس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر کند یا دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی که منجر به ضرر یا عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
شرح
همونطور که در متن ماده دیدیم، قانون افشای اسرار دیگران از طریق سیستم های رایانه ای (اینترنت و ...) و حتی سیستم های مخابراتی ( پیامک و ...) جرم انگاری کرده. و ارتکاب اعمال ذکر شده، متهم رو به حبس یا جزای نقدی محکوم میکنه (در مورد اینکه میزان جزای نقدی معین شده میتونه بازدارنده باشه یا نه، صحبتی نمیکنم!)
اما در خصوص ماده 745 قانون مجازات اسلامی، باید به چند تا نکته توجه کرد:
- انتشار عکس و فیلم و صوت، باید بدون رضایت فرد باشه! پس اگر کسی اجازه انتشار این موارد رو بده، بعدا نمی تونه به جرم افشای اسرار، از طرف مقابلش شکایت کنه!
- این موارد باید غیرقانونی باشه! پس مثلا اگر بازپرس برای دستگیری متهم، یکی از عکس های خصوصی اون رو در روزنامه ها انتشار بده، جرمی اتفاق نیفتاده، چون کار بازپرس قانونی بوده (البته اگه مطابق ضوابط انجام بشه!)
- موارد منتشر شده، عرفا باید باعث هتک حرمت و حیثیت فرد بشه! به این ترتیب، شاید منتشر کردن عکس های یک سیاستمدار توی استخر، جرم محسوب بشه، اما طبیعتا منتشر کردن عکس های یک شناگر حرفه ای در یک مسابقه، نمی تونه جرم باشه. البته تشخیص این موضوع، به عهده قاضی پرونده گذاشته شده.
- وقوع ضرر هم میتونه باعث وقوع جرم بشه، پس قضیه صرفا در مورد آبرو نیست.
- همونطوری که از موارد 3 و 4 مشخص میشه، این جرم، مقید به نتیجه است! یعنی تا وقتی نتیجه ای وجود نداره، جرمی هم در کار نیست!
انتشار اسکرین شات جرم است؟!
خیلی موارد دیده شده که به استناد ماده 745 قانون مجازات اسلامی، انتشار اسکرین شات از چت خصوصی باعث محکومیت منتشرکننده به مجازات شده. به همین خاطر، این تصور به وجود اومده که انتشار هر نوع اسکرین شاتی جرمه!
ولی شاید اینجوری نباشه! چون قانون مستقیما از اسکرین شات و جرم بودنش اسم نبرده. بلکه میگه "افشای اسرار خصوصی دیگران جرم است!" پس انتشار اسکرین شات وقتی جرمه که اسرار خصوصی رو افشا کنه. به این ترتیب، اگر من از جوکی که دوستم برام میفرسته، اسکرین شات بگیرم و استوری کنم تا بقیه هم بخندن و دوستم هم مشکلی نداشته باشه، طبیعتا مجازاتی نداره! (براساس قاعده تفسیر مضیق قانون!)
علاوه بر این، ارائه اسکرین شات به قاضی به عنوان مدرک جرم (مثلا مدرک برای اثبات توهین) جرم نیست، و قاضی هم میتونه بر اساس اون حکم بده، مگه اینکه اسکرین شات از طریق غیرقانونی بدست اومده باشه، مثلا با نفوذ به تلفن طرف مقابل!
تهدید به انتشار اسکرین شات!
آدما برای رسیدن به اهدافشون، خیلی مواقع دست به کارای غیر اخلاقی میزنن و یکی از این کارای غیر اخلاقی، تهدیده! مثلا دختر و پسری که یک زمانی با هم رابطه داشتن، بعد یه مدت با هم به مشکل برمیخورن، و یکی از اونها، دیگری رو تهدید به انتشار عکس ها و فیلم ها و... میکنه!
این تهدید، قطعا جرمه، اما نه بر اساس ماده 745 قانون مجازات اسلامی، بلکه بر اساس ماده 669 که قبلا در یک مطلب دیگه، در موردش توضیح دادیم! ( اینجا ) بنابراین، جرم واقع شده در این موقعیت، تهدید هست، و نه افشای اسرار خصوصی، و فقط وقتی که این انتشار و افشا صورت بگیره، جرم موضوع این ماده واقع شده!
مطالب مرتبط
ماده 608 قانون مجازات اسلامی تعزیرات، توهین
ماده 134 قانون مجازات اسلامی، تعدد جرم
ماده 25 قانون مجازات اسلامی، مجازات تبعی
ماده 690 قانون مجازات اسلامی، تصرف عدوانی، مزاحمت و ممانعت از حق!
ماده 638 قانون مجازات اسلامی، بدحجابی و ...
دائما یکسان نباشد حال دوران غم مخور